Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Harun A. Altuntaş

Harun A. Altuntaş

Yazar

Amerikalı kızın fakir Türk sevgilisi

Gerçekle hiçbir alakası olmayan, yalan ve uydurma haberlere biz 'asparagas' haber deriz. Türkiye ilk asparagas haberle, 14 Nisan 1963 tarihinde karşılaştı. O tarihte ülkemizin en saygın gazetelerinden biri olan Hürriyet'te yayımlanan "Amerikalı kız, Türk sevgilisiyle bir gecekonduda yaşıyor" başlıklı haber bir hayli dikkat çekti. Haberi Muhabir Yener Tuğrul kaleme almış, Yurdaer Acar da fotoğraflamıştı.

Haberde bir Türk gencinin eğitim için bulunduğu ABD'de sanayici bir babanın kızına aşık olması ve Türkiye'ye yerleşmeleri anlatılmaktaydı. Haber o dönemde çok sükse yapmış, iki muhabir de yaptıkları bu haber için gazeteden yüklü bir ikramiye almıştı.

Habere göre, New York'lu "Betty" adlı genç kız, "Yaşar" ismindeki Türk erkeği ile tanışmış ve ona aşık olmuştu. Her zaman olduğu gibi genç kızın zengin babası ilişkiyi onaylamamış ve iki aşık Türkiye'ye kaçıp Bebek taraflarında bir gecekonduda yaşamaya başlamıştı. Betty ve Yaşar çifti bu gecekonduda yemek pişirip nikah gününü beklerken Yaşar da geceleri gitar çalarak aşk şarkıları söylüyordu. "Amerikalı kız, Türk sevgilisiyle bir gecekonduda yaşıyor" başlığıyla verilen haberde Yurdaer Acar'ın çektiği gecekondunun fotoğrafı da yer alıyordu. Sözde gecekondunun kapısının üstünde ise korsan sembolüyle beraber "Azparagas" ifadesi yer alıyordu. Bu yazı editörün de dikkatini çekmiş, foto muhabiri Yurdaer Acar'a kelimenin anlamını sormuştu. Bunun üzerine Acar, "Bunlarda para az, gerisi gaz" şeklinde bir cevap vermişti. Ancak "yalancının mumu yatsıya kadar yanar" atasözü doğru çıkmış, ertesi gün bir başka gazetede; bu haberin doğru olmadığı yazılmıştı. Ortalık adeta buz kesmişti.

İlk haberde; foto muhabiri Yurdaer Acar'ın çektiği fotoğrafta bir erkek ile bir kadın bir kulübenin kapısı önünde poz vermişti. İşin ilginç yanı; poz verdikleri kulübenin kapısının üstünde "Azparagas" sözcüğü yer alıyordu. "Azparagas" ifadesindeki "z" harfi, "s"ye dönüşecek; "Asparagas" kelimesi bu haberin yalan olmasının ardından popülerleşerek Türk basınında yalan haberler için kullanılagelen bir terim olacaktı.

Bu olaydan sonra Babıali basını artık Amerikan stili sansasyonel gazeteciliğe yönelecekti. Birinci sayfaları; çoğunlukla çarpıcı resimler ve magazin haberleri işgal edecekti. Haberlerin doğru olması değil, ilginç olması önemli hale gelmişti. Türk basınında gazeteler, seks, çıplaklık, magazin gibi aile yapımıza ters olguların yayılma nedeni haline geliyordu.

İlerleyen zamanlarda Haldun Simavi'nin Hürriyet'ten ayrılarak 26 Kasım 1968'de magazin ağırlıklı Günaydın Gazetesi'ni kurması elbette tesadüf değildi. Haldun Simavi'nin bu formüller çerçevesinde çıkarttığı Tan ve Gırgır kırılması zor satış rekorlarına imza atacaktı.

Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü'nün 2018 yılında yayınladığı Dijital Haberler Raporu'na göre, Türkiye araştırmaya konu olan 37 ülke arasında dezenformasyon ve yalan haberin en çok görüldüğü ülke olup çıkacaktı. Raporda Türk toplumunda medyaya güven duyduğunu belirtenlerin oranı yüzde 38, güven duymadığını söyleyenlerin oranının ise yüzde 40 olduğu ifade ediliyordu.

Türk basını zaman içinde bu huyundan vazgeçecek, ancak bunun faturasının bedeli, Türk toplumuna ağır olacaktı.

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları